Yeraltı Su Kaynakları

Bu bölümde İzmir metropol alan 11 ilçeye (Konak,  Karşıyaka,  Çiğli,  Bayraklı,  Bornova,  Buca, Gaziemir, Karabağlar, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe ) içmesuyu sağlayan yeraltı su kaynakları yer almaktadır.

İzmir kent merkezine su sağlayan kaynakların 2023 yılı verilerine göre % 54,24’ü yeraltı su kaynaklarından sağlanmıştır.

Yeraltı su üretim kaynağı olarak derinkuyularımız, sürekli gözlem altında tutularak, kestirimci bakım çalışmaları ile arızalar meydana gelmeden müdahale edilerek ve kuyu verimini artırmaya yönelik yapılan inkişaf ve sürekli bakım çalışmaları ile sağlıklı bir şekilde işletilmeye devam edilmektedir. Aynı zamanda 1998 yılından beri, Sarıkız, Göksu, Menemen ve Halkapınar bölgelerinde sürekli ölçülen kuyu rasat seviyeleri ile; hem zengin bir data arşivi oluşturulmuş hem de alınan rasat seviye ölçümleri sayesinde akiferin (su taşıyan birim) denge unsurlarını bozmadan, belirli aralıklarla kuyu grupları dinlendirilerek kuyuların optimum koşullarda çalıştırılması sağlanmaktadır.

Halkapınar Kuyuları
İzmir kent alanı içinde yer alan ve 1897 yılından beri 122 yıldır bölgedeki gölden kente su sağlayan Halkapınar kaynakları, İzmir için önemli bir su kaynağıdır.
1972 yılında 3 adet (araştırma kuyusu), 1973 yılında 10 adet, 1975-1976 yıllarında 6 adet ve 2009 yılında 6 adet kuyu açılarak toplam kuyu sayısı 25 olmuştur.
Derinkuyulardan üretilen su Halkapınar Arsenik Arıtma Tesisinde arıtılarak pompa istasyonu vasıtasıyla şehre iletilmektedir. Halkapınar derinkuyularından üretilen su, şehrin kuzeyinden (Sarıkız, Gördes, Göksu, Menemen) ve güneyinden (Tahtalı) gelen su ile birleşerek su dağıtım sistemine dahil olmaktadır. Ayrıca bu derinkuyulardan üretilen su ile Gültepe, Toros bölgeleri direkt olarak beslenmektedir.

Halkapınar kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün belirlediği kota (potansiyel) yıllık bazda 45.000.000 m³ tür. Halkapınar derinkuyuları, Halkapınar Arsenik Arıtma Tesisi kapasitesine (1.500 l/s) bağlı olarak çalıştırılmaktadır.

Göksu Kuyuları
Manisa ili Muradiye İlçesinin 4 kilometre kuzeydoğusunda 1970-1974 yılları arasında kademeli olarak derinkuyular açılmış, 1995 yılında ilave kuyular açılarak toplam kuyu sayısı 22’ye ulaşmıştır. Halen 22 kuyu da aktiftir.
Göksu Pınarları bölgesinde toplu halde bulunan derinkuyulardan elde edilen su, bir havuzda toplanarak 6 pompalı bir pompa istasyonu ile 3 kilometre uzunluğundaki isale hattı ile Çullu ham su deposuna iletilmektedir. Burada Sarıkız derinkuyularının ürettiği su ile birleşerek Çullu Arsenik Arıtma Tesisinde arıtılmaktadır. Arıtılan su, Çullu temiz su deposu üzerinden cazibe ile Yahşelli pompa istasyonuna iletilmekte ve bu pompa ile su, İzmir kentine pompalanmaktadır.

Göksu kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün belirlediği kota (potansiyel), yıllık bazda 63.000.000 m³ tür.
Göksu ve Sarıkız derinkuyuları, Çullu Arsenik Arıtma Tesisi kapasitesine (3.000 l/s) bağlı olarak dengeli bir şekilde çalıştırılmaktadır.

Sarıkız Kuyuları
Manisa ili, Saruhanlı İlçesi, Lütfiye ve Nuriye Mahalleleri arasında bulunan Sarıkız Pınarları bölgesinde; 1977 yılında 5 adet, 1985 yılında 8 adet, 1986 yılında 10 adet ve 1988 yılında 1 adet kuyu açılmıştır. 1995 yılında ilave 6 kuyu açılarak bölgedeki toplam kuyu sayısı 30 olmuştur.

Son açılan kuyular ile toplam 38 adete ulaşan derinkuyunun 37 tanesi aktiftir. Sarıkız Pınarları bölgesinde 3 ayrı grup halinde bulunan derinkuyulardan elde edilen su, her bir gruba ait depolarda toplanarak cazibe ile Çullu ham su deposuna iletilmektedir. Burada Göksu derinkuyularının ürettiği su ile birleşerek Çullu Arsenik Arıtma Tesisinde arıtılmaktadır. Arıtılan su, Çullu temiz su deposu üzerinden cazibe ile Yahşelli pompa istasyonuna iletilmekte ve buradan İzmir kentine pompalanmaktadır.

Sarıkız kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün belirlediği kota (potansiyel) yıllık bazda 45.000.000 m³ tür.

Göksu ve Sarıkız derinkuyuları, Çullu Arsenik Arıtma Tesisi kapasitesine (3.000 l/s bağlı olarak dengeli bir şekilde çalıştırılmaktadır.

Menemen ve Çavuşköy Kuyuları
Halkapınar kuyularının ve İzmir kenti içinde yer alan diğer pınar ve yeraltı su kuyularının 1970’li yılların başında İzmir kentinin içme suyu ihtiyacını karşılayamaz duruma gelmesi üzerine, kente en yakın kaynak olan Menemen’deki yeraltı suyunun kullanımı gündeme gelmiştir. 1973 yılından itibaren başlayan yeraltı suyu geliştirme çalışmaları sonucunda Acil İçme Suyu Projesi olarak adlandırılan proje ortaya çıkmış İzmir İli, Menemen İlçesinde, Gediz nehrinin Menemen ovasına açıldığı kesimde; 1974 yılında 14 kuyu açılmıştır.
1996 yılının Kasım ayında 10 adet kuyu daha açılmıştır. Menemen İlçesi, Çavuşköy mevkiinde 1973-1974 yıllarında açılan 8 adet kuyuya 1994 yılında 1 kuyu ilave edilmiştir. 2009 yılında bölgede 7 adet yeni kuyu açılmış olup iptal ve çökmeler sonucu şu anda bölgede toplam 25 adet derin kuyu aktiftir. Menemen derinkuyuları, tarım arazileri içerisinde dağınık şekilde yer almaktadır.

Menemen ve Çavuşköy derinkuyulardan elde edilen su, Ø 1000 ve Ø 600 mm. çaplı toplama hatları vasıtasıyla Menemen Acil ham su deposuna iletilmekte ve Menemen Acil Arsenik Arıtma Tesisinde arıtılmaktadır. Arıtılan su Menemen Acil temiz su deposuna aktarılmakta ve 5 pompalı Menemen Acil pompa istasyonu ile İzmir kentine pompalanmaktadır.
Menemen ve Çavuşköy kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün belirlediği kota (potansiyel) yıllık bazda 25.000.000 m³ tür.

Derinkuyular, Menemen Acil Arsenik Arıtma Tesisi kapasitesine (600 l/s) bağlı olarak dengeli bir şekilde çalıştırılmaktadır.

Diğer Derinkuyular
Bornova İlçesi, Pınarbaşı bölgesinde; 1990 yılında açılan, toplam 3 adet (2 adet Çınaraltı ve 1 adet Çamlık) kuyudan 2 tanesi aktif haldedir. Kuyular, Pınarbaşı bölgesinin beslemesinde kullanılmaktadır. Gaziemir Sarnıç’ta bulunan 3 adet derinkuyu lokal olarak bölgeye su sağlamaktadır. 

İzmir kent merkezindeki 11 ilçe dışında kalan yerleşim yerlerinin müstakil derinkuyuları bulunmaktadır.

Mevcut Derinkuyularda Yapılan İnkişaf İşleri
İdaremize ait  içme suyu kuyularında gözlenen oksitlenme, bakteri oluşması, kuyu tabanının kum-silt ile dolması, filtrelerde ve çakıl bandında oluşmuş kirlenme ve siltlenme gibi nedenlerle, kuyu içerisine su girişinin azalmasına neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması için kuyularda inkişaf çalışmaları yapılmaktadır.



İzmir için Yeni Su Kaynakları Araştırılması
Her yerleşim yeri için, ihtiyaç olması halinde mevcut derinkuyulara ilave olarak yeraltı havzalarından su çekmek amacıyla ve mevzuata uygun olarak derinkuyular açılmaktadır. Ayrıca yüzeysel su kaynaklarından su elde etme amaçlı çalışmalar planlanmakta ve sürdürülmektedir.