Su Kayıplarının Önlenmesi
Su Kayıplarının Önlenmesi
Mayıs 2014 yılında yürürlüğe giren “İçmesuyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği” 31.08.2019 tarihli 30874 sayılı resmi gazetede yayınlanan 9. Maddedeki hükümlerine göre; “Büyükşehir ve il belediyeleri su kayıplarını 2023 yılına kadar en fazla %30, 2028 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine; diğer belediyeler su kayıplarını 2023 yılına kadar en fazla %35, 2028 yılına kadar en fazla %30, 2033 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlüdürler.
Bu kapsamda, bu Yönetmelik uyarınca çıkarılacak Teknik Usuller Tebliğinde yer alan hususlar ve 12/10/2017 tarihli ve 30208 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İçme ve Kullanma Suyu Temini ve Dağıtım Sistemleri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerekli faaliyetler yürütülür.” denilmektedir.
İdaremiz; içmesuyu şebeke sistemindeki su kayıplarının hedeflenen seviyeye indirmek amacıyla şebeke sisteminin etkin ve verimli olarak işletilmesini sağlamak yönündeki faaliyetleri sürdürmektedir. Bu kapsamda izole bölgeler oluşturularak; izleme, değerlendirme, basınç regülasyonu ve yüzeye çıkmayan boru arızalarının tespit edilerek arızaların giderilmesi çalışmaları yapılmaktadır.
İzole Sayaç Bölgesi Oluşturma
Su kayıp oranını azaltma çalışmaları kapsamında; etkin içmesuyu şebekesi yönetimi amacıyla, izlenebilir ve kontrol edilebilir izole sayaç bölgeleri oluşturulmaktadır. İzole sayaç bölgesi, tek debi giriş noktası olan, 1500-2000 aboneden oluşan, aynı basınç zonunda, kontrol edilebilir alt bölgedir. Oluşturulan izole bölgenin sınırlama çalışmaları tamamlanıp teyitleri yapılmakta ve bölgeye su girişinin tek noktadan olması sağlanmaktadır. Debi giriş noktasına rögar inşa edilerek, bölge sayacı, basınç kontrol vanası ve filtre montajı yapılarak, izole sayaç bölgeleri devreye alınarak, uzaktan okuma sistemi ile de izleme ve kontrol işlemleri yapılmaktadır.
Halihazırda 2019 yılı dahil, Eski metropol olan 11 ilçede (Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Konak, Karabağlar, Buca, Gaziemir, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe) devrede olan izole sayaç bölgesi sayısı 449’dir.
Ayrıca, Menemen’de 24, Urla’da 23, Foça’da 9 olmak üzere 56 adet bölge devreye alınmıştır. Uzaktan okuma sisteminde takip edilen toplam İzole Sayaç bölge sayısı 505 olmuştur.
Basınç Regülasyonu
İzole sayaç bölgesi içerisinde, zon farklılıklarından kaynaklanan yüksek su basıncı oluşuyorsa, izole bölge sayaç rögarındaki basınç kontrol vanası ile basınç regülasyonu yapılmaktadır. Gerekli durumlarda, izole sayaç bölgesi içerisinde de ilave basınç kontrol vanası montajı yapılmaktadır.
İzole bölgenin en yüksek kotundaki binaların en üst katındaki abonelerimizin ihtiyacını karşılayacak düzeydeki su basıncı hesaplanmakta ve basınç kontrol vanası bu değere ayarlanarak basınç regülasyonu yapılmaktadır.
“İçmesuyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre; “Sistemde basınç yönetiminin yapılması, kritik noktalarda sürekli basınç ölçülmesi, topografik yapının uygun olduğu yerlerde en yüksek statik basıncın 80 mSS’ den 60 mSS düzeyine indirilmesi, bu kapsamda gerekli yerlerde basınç düşürücü/düzenleyici vana ve bağlantı hatlarının tesis edilmesi sağlanır” denilmektedir
Basınç regülasyonu sonucunda; içmesuyu şebekesindeki yüksek su basıncından kaynaklanan arızalar önlendiği gibi, bakım onarım maliyetleri de düşmekte ve boru ömürleri uzamaktadır.
İzole Sayaç Bölgeleri Uzaktan Okuma Sistemi
İzole sayaç bölgeleri, GPRS dataloggerlar ile kurulan uzaktan okuma sistemine sahiptir. Sayaç rögarlarına monte edilen dataloggerler her 15 dakikada bölgenin giriş basıncını, çıkış basıncını ve su debisini kayıt ederek, belirlenen saatlerde (günde üç defa) merkez (ana) bilgisayara göndermektedir. Ayrıca, dataloggerlar; basınç ve debi değerlerinin, tanımlanan düşük ve yüksek sınır değerlerini aşması durumunda da merkez bilgisayara alarm göndermektedir. Bu alarmlar sonucunda sahaya hızlı müdahale olanağı sağlanmaktadır.
İzleme, Değerlendirme ve Su Kaçaklarını Azaltma Çalışmaları
Uzaktan okuma sistemi vasıtasıyla, izole bölge sayaçlarından gelen verilere göre; sayaç bölgesine gelen suyun basıncı, sayaç bölgesine verilen suyun basıncı, sayaç bölgesine verilen su miktarı ile tüketimin en düşük olduğu saatlerde bölgenin gece debisi değerleri, 24 saat izlenmektedir. Bölgelerden gelen alarm verileri, incelenip değerlendirilerek (gerekiyorsa) saha ekipleri bölgeye yönlendirilmektedir.
Saha Ekiplerinin Sistem Verilerince Yönlendirilmesi
Bölgeye verilen su miktarı ile Abone Bilgi Yönetim Sisteminden alınan tahakkuk miktarları karşılaştırılmaktadır. Bölgeye verilen su miktarı ile bölgenin izinli su tüketimleri arasındaki fark fazla ise veya bölgenin ortalama su tüketiminde belirgin bir yükseliş varsa veya gece debisi yükselmişse; söz konusu bölgede su kaçağı olduğu tahmini yapılarak detaylı araştırma başlatılmaktadır.
Kaçak tahmini yapılan bölgelerde; gözle tespit, korelasyon, dinleme gibi yöntemler ile su kaçağı tespit çalışmaları yapılmaktadır. Tespiti yapılan içmesuyu şebeke borularındaki arızalar giderilerek su kaybı önlenmektedir. Arızanın tespit edilip giderilmesi sonrasında, şebeke arızasından dolayı yükselen su tüketiminin normale dönmesi beklenmektedir.
İdaremizin yapmış olduğu şebeke yenileme, su kayıpları yönetimi, arızaların önlenmesi ve oluşan arızaların giderilmesi çalışmaları sonucu su kayıp oranında önemli bir düşüş olmuştur.
Mayıs 2014 yılında yürürlüğe giren “İçmesuyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği” 31.08.2019 tarihli 30874 sayılı resmi gazetede yayınlanan 9. Maddedeki hükümlerine göre; “Büyükşehir ve il belediyeleri su kayıplarını 2023 yılına kadar en fazla %30, 2028 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine; diğer belediyeler su kayıplarını 2023 yılına kadar en fazla %35, 2028 yılına kadar en fazla %30, 2033 yılına kadar ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlüdürler.
Bu kapsamda, bu Yönetmelik uyarınca çıkarılacak Teknik Usuller Tebliğinde yer alan hususlar ve 12/10/2017 tarihli ve 30208 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İçme ve Kullanma Suyu Temini ve Dağıtım Sistemleri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerekli faaliyetler yürütülür.” denilmektedir.
İdaremiz; içmesuyu şebeke sistemindeki su kayıplarının hedeflenen seviyeye indirmek amacıyla şebeke sisteminin etkin ve verimli olarak işletilmesini sağlamak yönündeki faaliyetleri sürdürmektedir. Bu kapsamda izole bölgeler oluşturularak; izleme, değerlendirme, basınç regülasyonu ve yüzeye çıkmayan boru arızalarının tespit edilerek arızaların giderilmesi çalışmaları yapılmaktadır.
İzole Sayaç Bölgesi Oluşturma
Su kayıp oranını azaltma çalışmaları kapsamında; etkin içmesuyu şebekesi yönetimi amacıyla, izlenebilir ve kontrol edilebilir izole sayaç bölgeleri oluşturulmaktadır. İzole sayaç bölgesi, tek debi giriş noktası olan, 1500-2000 aboneden oluşan, aynı basınç zonunda, kontrol edilebilir alt bölgedir. Oluşturulan izole bölgenin sınırlama çalışmaları tamamlanıp teyitleri yapılmakta ve bölgeye su girişinin tek noktadan olması sağlanmaktadır. Debi giriş noktasına rögar inşa edilerek, bölge sayacı, basınç kontrol vanası ve filtre montajı yapılarak, izole sayaç bölgeleri devreye alınarak, uzaktan okuma sistemi ile de izleme ve kontrol işlemleri yapılmaktadır.
Halihazırda 2019 yılı dahil, Eski metropol olan 11 ilçede (Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Konak, Karabağlar, Buca, Gaziemir, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe) devrede olan izole sayaç bölgesi sayısı 449’dir.
Ayrıca, Menemen’de 24, Urla’da 23, Foça’da 9 olmak üzere 56 adet bölge devreye alınmıştır. Uzaktan okuma sisteminde takip edilen toplam İzole Sayaç bölge sayısı 505 olmuştur.
Basınç Regülasyonu
İzole sayaç bölgesi içerisinde, zon farklılıklarından kaynaklanan yüksek su basıncı oluşuyorsa, izole bölge sayaç rögarındaki basınç kontrol vanası ile basınç regülasyonu yapılmaktadır. Gerekli durumlarda, izole sayaç bölgesi içerisinde de ilave basınç kontrol vanası montajı yapılmaktadır.
İzole bölgenin en yüksek kotundaki binaların en üst katındaki abonelerimizin ihtiyacını karşılayacak düzeydeki su basıncı hesaplanmakta ve basınç kontrol vanası bu değere ayarlanarak basınç regülasyonu yapılmaktadır.
“İçmesuyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre; “Sistemde basınç yönetiminin yapılması, kritik noktalarda sürekli basınç ölçülmesi, topografik yapının uygun olduğu yerlerde en yüksek statik basıncın 80 mSS’ den 60 mSS düzeyine indirilmesi, bu kapsamda gerekli yerlerde basınç düşürücü/düzenleyici vana ve bağlantı hatlarının tesis edilmesi sağlanır” denilmektedir
Basınç regülasyonu sonucunda; içmesuyu şebekesindeki yüksek su basıncından kaynaklanan arızalar önlendiği gibi, bakım onarım maliyetleri de düşmekte ve boru ömürleri uzamaktadır.
İzole Sayaç Bölgeleri Uzaktan Okuma Sistemi
İzole sayaç bölgeleri, GPRS dataloggerlar ile kurulan uzaktan okuma sistemine sahiptir. Sayaç rögarlarına monte edilen dataloggerler her 15 dakikada bölgenin giriş basıncını, çıkış basıncını ve su debisini kayıt ederek, belirlenen saatlerde (günde üç defa) merkez (ana) bilgisayara göndermektedir. Ayrıca, dataloggerlar; basınç ve debi değerlerinin, tanımlanan düşük ve yüksek sınır değerlerini aşması durumunda da merkez bilgisayara alarm göndermektedir. Bu alarmlar sonucunda sahaya hızlı müdahale olanağı sağlanmaktadır.
İzleme, Değerlendirme ve Su Kaçaklarını Azaltma Çalışmaları
Uzaktan okuma sistemi vasıtasıyla, izole bölge sayaçlarından gelen verilere göre; sayaç bölgesine gelen suyun basıncı, sayaç bölgesine verilen suyun basıncı, sayaç bölgesine verilen su miktarı ile tüketimin en düşük olduğu saatlerde bölgenin gece debisi değerleri, 24 saat izlenmektedir. Bölgelerden gelen alarm verileri, incelenip değerlendirilerek (gerekiyorsa) saha ekipleri bölgeye yönlendirilmektedir.
Saha Ekiplerinin Sistem Verilerince Yönlendirilmesi
Bölgeye verilen su miktarı ile Abone Bilgi Yönetim Sisteminden alınan tahakkuk miktarları karşılaştırılmaktadır. Bölgeye verilen su miktarı ile bölgenin izinli su tüketimleri arasındaki fark fazla ise veya bölgenin ortalama su tüketiminde belirgin bir yükseliş varsa veya gece debisi yükselmişse; söz konusu bölgede su kaçağı olduğu tahmini yapılarak detaylı araştırma başlatılmaktadır.
Kaçak tahmini yapılan bölgelerde; gözle tespit, korelasyon, dinleme gibi yöntemler ile su kaçağı tespit çalışmaları yapılmaktadır. Tespiti yapılan içmesuyu şebeke borularındaki arızalar giderilerek su kaybı önlenmektedir. Arızanın tespit edilip giderilmesi sonrasında, şebeke arızasından dolayı yükselen su tüketiminin normale dönmesi beklenmektedir.
İdaremizin yapmış olduğu şebeke yenileme, su kayıpları yönetimi, arızaların önlenmesi ve oluşan arızaların giderilmesi çalışmaları sonucu su kayıp oranında önemli bir düşüş olmuştur.