Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi, Manisa ili Saruhanlı ilçesi Nuriye Mahallesi sınırları içinde İZSU Sarıkız kuyularının bulunduğu Sarıkız mevkiinde olup, 135.000 metreküp/gün kapasiteye ve 1.300 kVA kurulu güce sahiptir. Tesis, Gördes Baraj gölünden alınan suyun içme suyu standartlarına uygun olarak arıtılmasını sağlamaktadır ve havalandırma, hızlı karıştırma, yavaş karıştırma, durultucular, hızlı kum filtreler, klorlama, çamur yoğunlaştırma ve susuzlaştırma, filtrelenmiş su tankı ve klor temas tankı ünitelerinden oluşmaktadır.
Havalandırma Ünitesi
Havalandırma, hamsuya oksijen kazandırmak, demir ve manganın oksitlenerek giderilmesini ve koku, tat yaratan unsurların uzaklaştırılmasını sağlamak için gerekli bir arıtma işlemidir. Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nde 4 basamaklı bir kaskat havalandırma sistemiyle atmosferik oksijen hamsuyun içinde çözünmektedir. Kaskat, hamsuyun oksijen içeriğini %60 doygunluğa getirmek için tasarlanmış olup özellikleri aşağıda verilmiştir.
Havalandırma Ünitesi Özellikleri
Tipi: Kaskat
Kaskat sayısı: 4 adet
Kaskat düşü yüksekliği: 50 santimetre
Savak tipi: Ayarlı sac savak
Ünite boyutları: 16,7 metre x 11 metre
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Havalandırma Ünitesi
Klorlama
Hamsuya, havalandırma ünitesinin çıkışında kırılma noktası klorlaması deneyinde elde edilen sonuçlara uygun olarak klor dozlaması (ön klorlama) yapılır. Ön klorlama, yapılarda ve çamur tabakasında gelişebilecek veya var olan mikroorganizmaları yok etmek, durultuculardaki çamurun yüzmesini engellemek, rengi azaltmak ve alg büyümesini engellemek için uygulanır. Ön klorlama işleminin yanı sıra arıtılmış su, şebekeye verilmeden önce dezenfeksiyon için son klorlamaya tabi tutulur. Bu işlemler için tesiste gaz klor kullanılmakta olup klor binasında her biri 1.500 kilogramlık toplam 20 adet klor tankı bulunmaktadır.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Klor Tank Odası
Tank odasından gaz olarak sağlanan klor, klorinatörlerde dozu ayarlanarak ve enjektörler vasıtasıyla basınçlı suyun yarattığı vakum etkisiyle ön ve son klorlama noktalarına ulaştırılır. Son klorlama klor temas tankında yapılır. Klorlanmış suyun direk boruya verilmeden önce bir depoda dinlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla Sarıkız kuyularına ait 5.000 metreküp hacimli mevcut depo kullanılmaktadır. Depo çıkışı doğrudan isale hattına bağlı olduğundan, şehirdeki şebekenin ihtiyacı olan su depodan çekilmektedir.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Klarinatör Odası
Kimya Binası
İçme suyu arıtımında ve çamur susuzlaştırmada kullanılan tüm kimyasalların depolama tankları, hazırlama üniteleri ve dozaj sistemleri kimya binasında bulunmaktadır. Söz konusu kimyasalların dozlama noktalarına iletimini sağlayan borular, galeriye bu binadan girmektedir.
Kimya Ünitesi Dozlama Ekipmanları
Kimyasal Dozlama ve Hızlı Karıştırma
Ön klorlanmış su, kimya ünitesindeki depolardan pompalanan ve optimum dozajı Jar Testi ile belirlenen koagülant madde ile hızlı karıştırma ünitesinde karıştırılır ve yeterli bir süre sonra polielektrolit dozlanan bölümden geçerek durultuculara ulaşır.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Hızlı Karıştırma Yapısı
Durultucular
Durultma işlemi, su kalitesini yükseltmek amacıyla koagülant (yumaklanma sağlayıcı) maddeler ile karıştırılmış olan ve yeterli yumak büyüklüğüne gelmiş bulunan parçacıkların çökerek sudan uzaklaştırıldığı fizikokimyasal bir işlemdir. Her bir durultucuda iyi bir toplama işlemi için savaklar bulunmakta ve üstte biriken su, bu savaklar ile kanallara alınıp filtrelere doğru yol almaktadır.
Durultucu Ünitesi Özellikleri
Tipi: Lamelli
Durultucu sayısı: 4 adet
Durultucu alanı: 256 metrekare/adet
Durultucu hacmi: 1.740 metreküp/adet
Durultucu derinliği: 6,8 metre
Durultucu kapasitesi: 6.960 metreküp
Durultucu Ünitesi
Filtre Ünitesi
Durulmuş su kanalları vasıtasıyla filtrelere ulaşan su, dağıtım yapıları ile her bir filtreye giriş yapar ve kum tabakası bulunan filtrelerden süzülür. Su filtrelerden geçerken, çok küçük tanecikler filtre kumlarının içinde tutulur.
Filtrelerde geri yıkama işlemi PLC kontrollü kumanda sistemi ile otomatik olarak yapılmakta olup, geri yıkama suyu kum tutucudan geçerek geri yıkama suyu tutma tankına gelmektedir. Geri yıkama suyu tutma tankında toplanan suyun, seviye kontrollü dalgıç pompalar vasıtasıyla yoğunlaştırma tankına, oradan da sistemin başındaki havalandırma ünitesine döndürülerek geri kazanımı sağlanmaktadır. Bu şekilde sistemde hiçbir su kaybı olmamaktadır.
Filtre Ünitesi Özellikleri
Tipi: Hızlı kum filtre
Havuz sayısı: 10 adet
Filtre alanı: 84 metrekare/adet
Filtrasyon hızı: 8,68 metre/saat
Filtre yatağı malzemesi: Kum + çakıl
Filtre kum derinliği: 100 santimetre
Kum boyutu: 0,8 – 1,0 milimetre
Filtre çakıl derinliği: 20 santimetre (10 santimetre ince çakıl + 10 santimetre orta çakıl)
Çakıl boyutu: 2,4 – 4,8 milimetre ince çakıl, 6,0 – 9,5 milimetre orta çakıl
Filtre dren tipi: Nozul
Nozul sayısı: 4.500 adet/filtre
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi
Çamur susuzlaştırma ünitesi 2 adet çamur yoğunlaştırma tankı, 1 adet çamur emme haznesi, 1 adet üst suyu emme haznesi, 2 adet dekantör ve 1 adet polielektrolit hazırlama tankından oluşmaktadır.
Durultuculardan ve geri yıkama suyu haznesinden gelen çamur ve su, çamur yoğunlaştırma tanklarında toplanmakta ve polielektrolit verilerek çamurun çökmesi hızlandırılmaktadır. Çöken çamur, çamur emme haznesine gönderilmekte, buradan pompalar vasıtasıyla dekantörlere aktarılmaktadır. Çamur, dekantörlerde susuzlaştırılarak %25 katı madde oranına sahip çamur keki haline getirilmekte ve tehlikesiz atık sınıfında olan çamur kamyon ile alınarak çamur kurutma alanına gönderilmektedir.
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi Özellikleri
Yoğunlaştırma tankı sayısı: 2 adet
Tank çapı: 13 metre
Tank hacmi: 574 metreküp
Dekantör Özellikleri
Dekantör Sayısı: 2 adet
Dekantör Kapasitesi: 25 metreküp/saat
İki Fazlı Dekantörler
Tesisin İşletilmesi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin işletimi, bakımı ve onarımı İZSU personeli tarafından gerçekleştirilmektedir. Tesis 3'lü vardiya ile 24 saat çalışır durumdadır. Mekanik ve elektrik ekipleri ile bakım işlemleri periyodik olarak yapılmaktadır. SCADA projesi kapsamında tesise yerleştirilen donanımlar sayesinde Halkapınar İZSU Sular İşletmesi bünyesinde bulunan SCADA merkezinden, su kalitesi ve debi değerleri çevrimiçi olarak sürekli izlenmektedir.
Su Kalitesi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nden şebekeye verilen arıtılmış suyun kalitesi TS 266 içme suyu kalite standardına uygundur. Tesiste birçok parametre uzaktan ölçüm cihazları ile sürekli izlenmekte ve belirli noktalardan alınan su ve çamur numunelerinin analizi gün boyunca tesis laboratuvarında yapılmaktadır. Bunun yanında hamsu ve arıtılmış suyun analizleri İZSU Laboratuar Şube Müdürlüğü’nün akredite merkez laboratuarlarında ve Sağlık Bakanlığı Hıfzısıhha Enstitüsü laboratuarlarında ilgili yönetmelikler doğrultusunda periyodik olarak yapılmaktadır.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi, Manisa ili Saruhanlı ilçesi Nuriye Mahallesi sınırları içinde İZSU Sarıkız kuyularının bulunduğu Sarıkız mevkiinde olup, 135.000 metreküp/gün kapasiteye ve 1.300 kVA kurulu güce sahiptir. Tesis, Gördes Baraj gölünden alınan suyun içme suyu standartlarına uygun olarak arıtılmasını sağlamaktadır ve havalandırma, hızlı karıştırma, yavaş karıştırma, durultucular, hızlı kum filtreler, klorlama, çamur yoğunlaştırma ve susuzlaştırma, filtrelenmiş su tankı ve klor temas tankı ünitelerinden oluşmaktadır.
Havalandırma Ünitesi
Havalandırma, hamsuya oksijen kazandırmak, demir ve manganın oksitlenerek giderilmesini ve koku, tat yaratan unsurların uzaklaştırılmasını sağlamak için gerekli bir arıtma işlemidir. Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nde 4 basamaklı bir kaskat havalandırma sistemiyle atmosferik oksijen hamsuyun içinde çözünmektedir. Kaskat, hamsuyun oksijen içeriğini %60 doygunluğa getirmek için tasarlanmış olup özellikleri aşağıda verilmiştir.
Havalandırma Ünitesi Özellikleri
Tipi: Kaskat
Kaskat sayısı: 4 adet
Kaskat düşü yüksekliği: 50 santimetre
Savak tipi: Ayarlı sac savak
Ünite boyutları: 16,7 metre x 11 metre
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Havalandırma Ünitesi
Klorlama
Hamsuya, havalandırma ünitesinin çıkışında kırılma noktası klorlaması deneyinde elde edilen sonuçlara uygun olarak klor dozlaması (ön klorlama) yapılır. Ön klorlama, yapılarda ve çamur tabakasında gelişebilecek veya var olan mikroorganizmaları yok etmek, durultuculardaki çamurun yüzmesini engellemek, rengi azaltmak ve alg büyümesini engellemek için uygulanır. Ön klorlama işleminin yanı sıra arıtılmış su, şebekeye verilmeden önce dezenfeksiyon için son klorlamaya tabi tutulur. Bu işlemler için tesiste gaz klor kullanılmakta olup klor binasında her biri 1.500 kilogramlık toplam 20 adet klor tankı bulunmaktadır.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Klor Tank Odası
Tank odasından gaz olarak sağlanan klor, klorinatörlerde dozu ayarlanarak ve enjektörler vasıtasıyla basınçlı suyun yarattığı vakum etkisiyle ön ve son klorlama noktalarına ulaştırılır. Son klorlama klor temas tankında yapılır. Klorlanmış suyun direk boruya verilmeden önce bir depoda dinlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla Sarıkız kuyularına ait 5.000 metreküp hacimli mevcut depo kullanılmaktadır. Depo çıkışı doğrudan isale hattına bağlı olduğundan, şehirdeki şebekenin ihtiyacı olan su depodan çekilmektedir.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Klarinatör Odası
Kimya Binası
İçme suyu arıtımında ve çamur susuzlaştırmada kullanılan tüm kimyasalların depolama tankları, hazırlama üniteleri ve dozaj sistemleri kimya binasında bulunmaktadır. Söz konusu kimyasalların dozlama noktalarına iletimini sağlayan borular, galeriye bu binadan girmektedir.
Kimya Ünitesi Dozlama Ekipmanları
Kimyasal Dozlama ve Hızlı Karıştırma
Ön klorlanmış su, kimya ünitesindeki depolardan pompalanan ve optimum dozajı Jar Testi ile belirlenen koagülant madde ile hızlı karıştırma ünitesinde karıştırılır ve yeterli bir süre sonra polielektrolit dozlanan bölümden geçerek durultuculara ulaşır.
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi Hızlı Karıştırma Yapısı
Durultucular
Durultma işlemi, su kalitesini yükseltmek amacıyla koagülant (yumaklanma sağlayıcı) maddeler ile karıştırılmış olan ve yeterli yumak büyüklüğüne gelmiş bulunan parçacıkların çökerek sudan uzaklaştırıldığı fizikokimyasal bir işlemdir. Her bir durultucuda iyi bir toplama işlemi için savaklar bulunmakta ve üstte biriken su, bu savaklar ile kanallara alınıp filtrelere doğru yol almaktadır.
Durultucu Ünitesi Özellikleri
Tipi: Lamelli
Durultucu sayısı: 4 adet
Durultucu alanı: 256 metrekare/adet
Durultucu hacmi: 1.740 metreküp/adet
Durultucu derinliği: 6,8 metre
Durultucu kapasitesi: 6.960 metreküp
Durultucu Ünitesi
Filtre Ünitesi
Durulmuş su kanalları vasıtasıyla filtrelere ulaşan su, dağıtım yapıları ile her bir filtreye giriş yapar ve kum tabakası bulunan filtrelerden süzülür. Su filtrelerden geçerken, çok küçük tanecikler filtre kumlarının içinde tutulur.
Filtrelerde geri yıkama işlemi PLC kontrollü kumanda sistemi ile otomatik olarak yapılmakta olup, geri yıkama suyu kum tutucudan geçerek geri yıkama suyu tutma tankına gelmektedir. Geri yıkama suyu tutma tankında toplanan suyun, seviye kontrollü dalgıç pompalar vasıtasıyla yoğunlaştırma tankına, oradan da sistemin başındaki havalandırma ünitesine döndürülerek geri kazanımı sağlanmaktadır. Bu şekilde sistemde hiçbir su kaybı olmamaktadır.
Filtre Ünitesi Özellikleri
Tipi: Hızlı kum filtre
Havuz sayısı: 10 adet
Filtre alanı: 84 metrekare/adet
Filtrasyon hızı: 8,68 metre/saat
Filtre yatağı malzemesi: Kum + çakıl
Filtre kum derinliği: 100 santimetre
Kum boyutu: 0,8 – 1,0 milimetre
Filtre çakıl derinliği: 20 santimetre (10 santimetre ince çakıl + 10 santimetre orta çakıl)
Çakıl boyutu: 2,4 – 4,8 milimetre ince çakıl, 6,0 – 9,5 milimetre orta çakıl
Filtre dren tipi: Nozul
Nozul sayısı: 4.500 adet/filtre
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi
Çamur susuzlaştırma ünitesi 2 adet çamur yoğunlaştırma tankı, 1 adet çamur emme haznesi, 1 adet üst suyu emme haznesi, 2 adet dekantör ve 1 adet polielektrolit hazırlama tankından oluşmaktadır.
Durultuculardan ve geri yıkama suyu haznesinden gelen çamur ve su, çamur yoğunlaştırma tanklarında toplanmakta ve polielektrolit verilerek çamurun çökmesi hızlandırılmaktadır. Çöken çamur, çamur emme haznesine gönderilmekte, buradan pompalar vasıtasıyla dekantörlere aktarılmaktadır. Çamur, dekantörlerde susuzlaştırılarak %25 katı madde oranına sahip çamur keki haline getirilmekte ve tehlikesiz atık sınıfında olan çamur kamyon ile alınarak çamur kurutma alanına gönderilmektedir.
Çamur Susuzlaştırma Ünitesi Özellikleri
Yoğunlaştırma tankı sayısı: 2 adet
Tank çapı: 13 metre
Tank hacmi: 574 metreküp
Dekantör Özellikleri
Dekantör Sayısı: 2 adet
Dekantör Kapasitesi: 25 metreküp/saat
İki Fazlı Dekantörler
Tesisin İşletilmesi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin işletimi, bakımı ve onarımı İZSU personeli tarafından gerçekleştirilmektedir. Tesis 3'lü vardiya ile 24 saat çalışır durumdadır. Mekanik ve elektrik ekipleri ile bakım işlemleri periyodik olarak yapılmaktadır. SCADA projesi kapsamında tesise yerleştirilen donanımlar sayesinde Halkapınar İZSU Sular İşletmesi bünyesinde bulunan SCADA merkezinden, su kalitesi ve debi değerleri çevrimiçi olarak sürekli izlenmektedir.
Su Kalitesi
Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nden şebekeye verilen arıtılmış suyun kalitesi TS 266 içme suyu kalite standardına uygundur. Tesiste birçok parametre uzaktan ölçüm cihazları ile sürekli izlenmekte ve belirli noktalardan alınan su ve çamur numunelerinin analizi gün boyunca tesis laboratuvarında yapılmaktadır. Bunun yanında hamsu ve arıtılmış suyun analizleri İZSU Laboratuar Şube Müdürlüğü’nün akredite merkez laboratuarlarında ve Sağlık Bakanlığı Hıfzısıhha Enstitüsü laboratuarlarında ilgili yönetmelikler doğrultusunda periyodik olarak yapılmaktadır.