Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi

Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi, İzmir Köfezi'nin atıksu kirliliğinden kurtarılması amacı ile Büyük Kanal Projesi kapsamında inşa edilmiştir. İzmir Körfezi boyunca inşa edilen ana kuşaklama kanalı ve buna bağlı kollektörler aracılığıyla toplanan atıksu Gümrük, Bayraklı, Karşıyaka, Çiğli Pompa İstasyonlarından pompalanarak Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi'ne iletilmektedir. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi eski Gediz Deltası üzerinde Çiğli Askeri Havaalanı güneyindeki bölgede bulunmakta olup, 300.000 m² lik bir alan üzerine kuruludur. Arıtma prosesi, biyolojik olarak fosfor ve azot gideren ve daha kaliteli çıkış suyu elde edilebilen "ileri biyolojik arıtma" yöntemine göre  tasarımlanmış, ortalama kapasitesi 604.800 m³/gün’dür.

Tesiste, 2019 yılında 190.670.918 m³ atıksu arıtılmıştır.



Tesis birbirinden bağımsız olarak çalışabilen 3 ayrı arıtma hattından oluşmakta olup, I. hat 25 Ocak 2000, II. hat 26 Eylül 2000, III. hat ise 12 Ağustos 2001 tarihinde devreye alınmıştır. Arıtma tesisi devreye alındığı tarihten itibaren kesintisiz olarak, tam kapasite ile hizmet vermektedir.

Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi, ızgara, kum tutucu ve parshall savaklarından oluşan ön arıtma yapıları; 12 adet 40,9 m. çapında ön çökeltme tankları; 6 adet 90 m boyunda herbiri 8.200 m³ hacminde bio - fosfor tankları; 12 adet 154 m boyunda her biri 24.790 m³ hacminde havalandırma tankları; 12 adet 60 m çapında son çökeltme tankları; arıtılmış su deşarj hattı, çamur arıtma sistemi ve servis binalarından oluşmaktadır. Arıtma tesisinden çıkan arıtılmış su 8 m genişliğinde 2 m derinliğinde ve 2,5 km uzunluğundaki betonarme açık kanal ile denize deşarj edilmektedir.

Arıtma Tesisi Tasarım Parametreleri
Tesisin ham su ve arıtılmış atıksu özellikleri ve proje değerleri aşağıdaki çizelgelerde verilmektedir.

    Arıtma Tesisi Üniteleri
Giriş Yapısı
Çiğli Pompa İstasyonu'ndan gelen 2,4 m çapındaki iki borunun tesise giriş yaptığı bölümdür. Basınçlı hattın sonunda giriş yapısına monte edilmiş olan motorlu kapaklar yardımıyla basınçlı hattın yedekli olarak çalışabilmesi sağlanmıştır.

İnce Izgaralar
Giriş yapısından sonra atıksu, 6 adet mekanik temizlemeli ızgaradan geçmektedir. Atıksu içinde bulunan 10 mm' den büyük parçacıkların ince ızgaralarda tutulması sağlanmaktadır. Atıksudan ayrılan kaba atıklar bir bantlı konveyör vasıtası ile ızgara presine iletilmektedir. Susuzlaştırılan ızgara atıkları konteynerlerde toplanmaktadır.

Kum Tutucular
Kum tutucular havalandırmalı tip olup, atıksuya yeterli miktarda hava verilerek bu haznede kumun çökelmesi sağlanmaktadır. Birbirine paralel 6 adet havalandırmalı kum tutucu bulunmaktadır. Ayrışan kum hareketli sıyırıcı köprü üzerine monte edilmiş dalgıç pompalar vasıtasıyla çekilerek kum yıkama ve ayrıştırma ünitesine geçmekte ve atık konteynerinde toplanmaktadır.

Parshall Savakları ve Dağıtım Yapısı
Tesiste kum tutuculardan çıkan atıksu debi ölçümü için kullanılan 3 adet paralel Parshall savağından geçmektedir. Debi ölçümüne bağlı olarak Parshall savağı sonrasında bulunan dağıtım yapısında monte edilmiş olan kapaklar otomatik olarak tesisin her hattına giren debinin ayarlanabilmesini sağlamaktadır.
 
Ön Çökeltme Tankları
Her fazda 4 adet 40,9 m çapında, 3,35 ~ 5,06 m derinliğinde dairesel ön çökeltim havuzu bulunmaktadır. Ön Çökeltme tanklarında ortalama olarak %24 BOI5, %64 AKM, %10 Toplam-N, %8 Toplam-P giderilmektedir. Ön çökeltim havuzlarında yüzeyde biriken köpüğün ve dipte biriken çamurun sıyrılması amacıyla yapılan sıyırıcı köprüler bulunmaktadır. Dipten ön çökeltim çamuru pompa istasyonuna hidrolik esaslara göre çekilen her havuz için 1 adet dalgıç pompayla çamur toplama havuzuna basılmaktadır.

Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi Ön Çökeltme Havuzu
Bio-fosfor Havuzları
Fiziksel arıtımı tamamlanan atıksu, seri halde çalışan, her bir arıtma hattında iki adet olmak üzere toplam 6 adet olan, biyolojik fosfor giderme havuzuna gelmektedir. Bu havuzlar atıksuyun içerisindeki fosforun biyolojik olarak arıtılmasına yönelik ilk işlem kademesini oluşturmaktadır. Son çökeltim havuzlarından geri devredilen aktif çamur, bio-fosfor havuzuna gönderilmektedir. Bio-fosfor havuzlarındaki karışım 6 adet dalgıç mikser sağlanmaktadır.

Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi Bio-Fosfor Havuzu
Havalandırma Havuzları
Her hatta seri halde çalışan ikişer oksidasyon tankına sahip 4 adet 24.790 m³ hacminde havalandırma havuzu bulunmaktadır. Havalandırma havuzlarındaki yatay sirkülasyon, köprülere monte edilmiş her havuzda 6 adet olmak üzere toplam 72 dalgıç mikser ile sağlanmaktadır. Sisteme gerekli olan çözünmüş oksijenin sağlanması amacıyla her hatta 5 (4+1) adet blower bulunmaktadır. Havalandırma ve enerji verimliliğinin üst düzeyde tutulması amacıyla membran tipi ince hava diffüzörleri kullanılmıştır.

Verimli bir nitrifikasyon/denitrifikasyon gerçekleştirebilmek için, diffüzörlerin %40'ı seri halde çalışan havalandırma havuzlarının birincisine, %60'ı ikincisine yerleştirilerek oksik ve anoksik ortamlar aynı havuz içinde yaratılmıştır. İki tank arasındaki iç geri devirle ikinci tanktaki nitratça zengin çıkış suyu biyofosfor havuzlarından gelen karbon yoğunluğu fazla giriş suyunun bulunduğu birinci kaskatta denitrifiye edilir. İç geri devir için her hatta iki adet dalgıç pervaneli pompa bulunmaktadır.

Son Çökeltim Havuzları ve Arıtılmış Atıksu Deşarj Hattı
Havalandırma havuzlarından çıkan atıksu dağıtım yapıları vasıtasıyla her hatta 4 adet bulunan 60 metre çapında, 3,40 ~ 5,20 m. derinliğinde, 2,7 saat bekletme süresine sahip dairesel son çökeltim havuzlarına gelmektedir. Çökelen aktif çamur teleskobik vanalar yardımıyla her havuzdan eşit miktarda alınarak geri devir pompa istasyonuna alınmaktadır. Aktif çamur 4 adet geri devir pompasıyla bio-fosfor havuzlarına verilmektedir. Fazla çamur ise 2 adet fazla çamur pompasıyla çamur toplama tanklarına gönderilmektedir. Son çökeltim havuzlarından çıkan su 2,5 km. uzunluğunda açık kanalla denize deşarj edilmektedir.

Çamur Toplama Tankları
Tesiste 2 adet 27 m çapında 5 m derinliğinde çamur toplama havuzu bulunmaktadır. Çamur toplama tanklarında ön ve son çökeltme çamurları karıştırılmaktadır.

Polielektrolit Hazırlama Ünitesi
Çamurun sudan ayrışmasını sağlamak amacı ile çamura polielektrolit dozlanmaktadır. Polielektrolitin hazırlanması için 4 adet, 4000 L/saat kapasiteli polielektrolit hazırlama ünitesi bulunmaktadır.

Santrifüj Sistemi
Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nde oluşan arıtma çamurlarının santrifüjle susuzlaştırılması ve yoğunlaştırılması için işletilen santrifüj sisteminde, her biri 120 m3/saat kapasiteye sahip toplam 8 adet dekantör bulunmaktadır.
 
Çamur Çürütme ve Kurutma Ünitesi
Atıksu arıtma tesislerinde biriken çamurların doğaya zarar vermeden toplanması ve kokunun önlenmesi amacıyla Çamur Çürütme – Kurutma  Ünitesi İnşaası 2012 Ocak ayında başladı ve 2013 yılında Türkiye’nin en büyük Çamur Çürütme ve Kurutma Ünitesi işletmeye alınmıştır.

Tesis 30 m çapında, 29 m yüksekliğinde 4 adet çürütme tankı ile 27 m çapında, 14 m yükseklikte 2 adet biogaz toplama tankı ve her biri 200 ton/gün çamur keki işleme kapasiteli 4 adet kurutucudan oluşmaktadır. Tesis günlük 800 ton çamuru kütlece 4 kat azaltarak 200 tona düşürebilecek kapasitededir. %92 katı madde içeriğine ulaşan çürütülmüş-kurutulmuş çamur hem tarım ve kentsel yeşil alanlarda hem de ek yakıt olarak sanayide kullanılabilecek özelliktedir. 2019 yılında Çamur Çürütme ve Kurutma Ünitesi’nde toplam 5.259 ton kurutulmuş arıtma çamuru ve 5.533.176 m3 biyogaz elde edilmiştir. 2019 yılında elde edilen kurutulmuş çamur çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanılmıştır. 

 


Laboratuvar
Tesis laboratuarında günlük olarak izlenmesi gereken tüm parametrelerin (günlük giriş ve çıkış sularından Ph, KOİ, AKM, BOİ, toplam azot, toplam fosfor, fosfat fosforu, amonyum azotu, nitrat azotu, DS, LOİ, ÇKM, iletkenlik, tuzluluk ) analizi genel kabul görmüş olan yöntemlerle uluslararası normlarda yapılmaktadır.
 
Otomasyon Sistemi
Proses ünitelerinde mevcut 27 adet PLC panosuna gelen sahadaki tüm bilgiler Ana Kumanda Merkezi'ne aktarılmakta ve buradan kontrol edilip izlenebilmektedir.
Ana Kumanda Merkezi'nde beş adet bilgisayar ile işletme kontrol edilip izlenebilirken aynı zamanda işletmenin tamamını gösteren dijital ekranlarda, çalışmayan veya arızaya geçen ekipman görülebilmektedir.

Atıksu arıtma tesislerinin 23 adedinde üretilen günlük elektrik tüketimleri, tesislerin giriş - çıkış debileri, tesis giriş hazne seviyeleri, havalandırma havuzlarındaki oksijen değerleri ve dekantör çamur debi değerleri ile proses için kritik olan motorların durum bilgileri SCADA sistemi ile izlenerek yönetilmekte olup, bu tesislerden Çiğli AAT., Menemen AAT., Aliağa AAT., Kemalpaşa AAT. ve Foça AAT., Güneybatı AAT., Urla AAT., Seferihisar AAT., Torbalı AAT., Havza AAT., Bayındır AAT., Ayrancılar AAT. ve İYTE AAT. de dahil olmak üzere 13 adedinde ise MERKEZİ SCADA sistemi bulunmaktadır.
 
 Çiğli Atıksu Arıtma Özellikleri